Cập nhật vào 19/11
Sau khi sinh, những phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ có thể gặp phải tình trạng tắc tia sữa bất cứ thời điểm nào, đặc biệt là khoảng tuần đầu tiên. Tắc tia sữa gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe của mẹ và việc trẻ bú mẹ, do vậy mỗi chị em cần biết cách xử lý tắc tia sữa nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Thế nào là tắc tia sữa?
Tình trạng sữa mẹ bị giữ lại bên trong các ống dẫn sữa ở bầu ngực, không chảy ra ngoài khiến việc cho con bú và hút sữa để tích trữ gặp nhiều khó khăn, đau đớn được gọi là tắc tia sữa.
Nhiều vấn đề sức khỏe sẽ xảy ra cho mẹ nếu bị tắc tia sữa như viêm vú, nhiễm trùng hay áp xe vú lâu dài trở thành các dải xơ hóa, u xơ tuyến vú.
Không chỉ vậy, tắc tia sữa còn ảnh hưởng tới quá trình tạo sữa, người mẹ bị mất sữa dần dần, buộc phải dừng hẳn việc cho con bú, trẻ phải uống sữa ngoài.
Tăng tia sữa gây căng tức và đau bầu vú của người mẹ
Tắc tia sữa xảy ra vào thời điểm nào?
Sản phụ sẽ cảm thấy bầu ngực nóng, nặng và cứng vài ngày sau sinh. Sau đó sữa mới bắt đầu tiết ra thành các tia sữa trong tuyến vú khiến người mẹ cảm thấy như nổi cục trong khi dịch sữa vẫn được tiết ra.
Hiện tượng này được gọi là căng sữa, xảy ra vào thời điểm ngày thứ 2 – 3 sau sinh. Mẹ sẽ bị nhiễm trùng, sốt, trầm cảm sau sinh… nếu bị tắc tia sữa mà không được can thiệp kịp thời.
Khoảng ngay thứ 2 – 3 sau sinh mẹ sẽ thấy căng sữa do sữa về nhiều
Dấu hiệu tắc tia sữa mẹ nên biết
Hiện tượng tắc tia sữa có dấu hiệu nhận biết đầu tiên là mẹ sẽ cảm nhận được một hoặc nhiều điểm cứng. Bầu ngực sẽ căng cứng và to hơn so với bình thường, càng lúc mức độ căng cứng càng tăng kèm theo cảm giác đau nhức, ngực không tiết sữa hoặc ra ít sữa, cố vắt cũng không ra sữa.
Nếu sữa ứ đọng nhiều ở bên trong có thể khiến mẹ tắc tia sữa bị sốt hoặc tắc tia sữa có cục co cứng. Để giảm tình trạng tắc tia sữa và hạn chế hậu quả nghiêm trọng cần khai thông ống dẫn sữa sớm.
Xử lý tắc tia sữa bằng cách nào?
Xử lý tắc tia sữa cần kịp thời và nhanh chóng bằng các biện pháp vắt để thông tia sữa (có thể vắt sữa mẹ bằng tay hoặc kết hợp dùng máy hút sữa). Việc thông tắc tia sữa sẽ giúp mẹ hết sốt, phòng ngừa viêm sưng và tạo áp-xe mà không cần tới kháng sinh.
Massge ngực để thông tắc tia sữa
Phụ nữ cho con bú chỉ phải dùng kháng sinh toàn thân (tiêm hoặc uống) trong trường hợp tắc tia sữa trong thời gian dài đã biến chứng viêm nhiễm nặng ở tuyến vú hoặc thành áp-xe tuyến vú. Nếu sử dụng kháng sinh để xử lý tắc tia sữa nhưng không khỏi thì cần kết hợp trích tháo mủ.
Khi mẹ bị tắc tia sữa sốt cao thì trẻ bú sữa mẹ cũng sẽ có biểu hiện rối loạn tiêu hóa như đi phân bọt, chất xanh, tiêu chảy khi sữa lẫn mủ). Vì vậy mẹ không nên cho trẻ bú bên vú bệnh trong thời gian điều trị tắc tia sữa sốt cao mà cần hút bỏ đến khi khỏi mới cho trẻ bú lại. Không để tắc tia sữa là cách phòng viêm và áp-xe vú, cần điều trị tích cực cả khi thấy đầu vú bị nứt hoặc xây xát.
Khi mẹ bị tắc tia sữa có cục co cứng: cho trẻ bú nhiều lần để hút bớt sữa ra hoặc nắn nhẹ ngực bằng tay để vắt sữa đồng thời chườm ấm bầu ngực để thông tia sữa, massage nhẹ nhàng bầu ngực khi trẻ đang bú hoặc đang dùng máy hút sữa. Mẹ cũng cần nhớ nghỉ ngơi thật nhiều, uống nhiều nước để sữa tiết ra đều đặn hơn.
Nếu tắc tia sữa có cục co cứng vẫn tiếp diễn sau vài ngày thì mẹ nên dùng một bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng hai bàn tay vừa ép vừa day vào nhau từ từ theo vòng tròn, tăng dần, khoảng 20 lần rồi làm ngược lại, nhiều lần kết hợp chườm ấm vào bầu vú, dùng máy hút sữa sẽ giúp làm tan các vị trí sữa đã đông kết nằm ở sâu trong bầu vú.
Khi đã áp dụng những biện pháp trên để xử lý tắc tia sữa nhưng không cải thiện tình trạng thì các mẹ cần tới ngya bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và chỉ định giải pháp điều trì kịp thời, tránh gây các biến chứng nặng nề khác.
Ngoài ra các mẹ có thể tham khảo dịch vụ thai sản trọn gói tại Hồng Ngọc Hospital.
